आज शेअर मार्केट का पडला?
7 एप्रिल 2025 रोजी भारतीय शेअर बाजारात मोठी घसरण झाली. मुंबई शेअर बाजाराचा सेन्सेक्स तब्बल 2.95% ने घसरून 73,137.90 अंकांवर बंद झाला, तर निफ्टी 3.24% नी घसरून 22,161.10 वर स्थिरावला. ही घसरण मागील 10 महिन्यांतील सर्वात मोठी असल्यामुळे गुंतवणूकदारांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे. या घसरणीमागील प्रमुख कारणांची चर्चा आपण सविस्तरपणे करणार आहोत.
⸻
- आंतरराष्ट्रीय व्यापार तणाव – ट्रम्प यांचे आयात शुल्क धोरण
या घसरणीमागील सर्वात महत्त्वाचे कारण म्हणजे अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अलीकडेच जाहीर केलेली नवीन आयात शुल्क धोरण. त्यांनी परदेशातून येणाऱ्या विविध वस्तूंवर अतिरिक्त शुल्क लावल्याने जागतिक व्यापारात तणाव निर्माण झाला आहे. याला प्रत्युत्तर म्हणून चीननेही अमेरिकन वस्तूंवर 34% पर्यंत शुल्क वाढवले. या व्यापार युद्धामुळे जागतिक बाजारपेठांमध्ये अस्थिरता वाढली असून त्याचा परिणाम भारतावरही झाला आहे.
⸻
- परकीय गुंतवणूकदारांची मोठी विक्री (FII Outflow)
जागतिक स्तरावर अस्थिरता वाढल्यामुळे परकीय पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदारांनी भारतीय बाजारातून मोठ्या प्रमाणावर पैसे काढले आहेत. फेब्रुवारी-मार्च 2025 दरम्यान त्यांनी सुमारे ₹61,000 कोटी (सुमारे $7.3 अब्ज) काढले. त्यामुळे बाजारात विक्रीचा दबाव निर्माण झाला आणि निर्देशांक घसरले.
⸻
- रुपयाचे अवमूल्यन
रुपयाच्या घसरणीनेही बाजाराला मोठा धक्का बसला. आज रुपया डॉलरच्या तुलनेत 85.83 वर बंद झाला, जो मागील 3 महिन्यांतील सर्वात नीचांक आहे. रुपयाच्या अवमूल्यनामुळे परदेशी गुंतवणूकदारांचे परतावे कमी होतात आणि त्यामुळे ते भारतातून पैसे बाहेर काढतात. यामुळे शेअर बाजारात आणखी घसरण झाली.
⸻
- माहिती तंत्रज्ञान (IT) आणि धातू (Metals) क्षेत्रातील घसरण
आयटी आणि मेटल क्षेत्रातील समभागांनी मोठी घसरण नोंदवली. आयटी क्षेत्रात 2.5% पर्यंत घसरण झाली, तर मेटल क्षेत्रात तब्बल 6.75% ची घसरण झाली. टाटा मोटर्सचे समभाग 5.6% नी घसरले कारण कंपनीने अमेरिकेला निर्यात तात्पुरती थांबवली आहे. या मोठ्या कंपन्यांच्या घसरणीमुळे संपूर्ण बाजार घसरला.
⸻
- जागतिक मंदीची भीती
व्यापार युद्धामुळे जगभरात मंदी येण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. अमेरिकेतील महागाईचा दर वाढल्यामुळे Federal Reserve व्याजदर वाढवू शकते. त्यामुळे गुंतवणूकदार अमेरिकेत गुंतवणूक करण्यास उत्सुक आहेत आणि भारतासारख्या उदयोन्मुख बाजारातून पैसे काढत आहेत. यामुळे बाजारात आणखी अस्थिरता निर्माण झाली.
⸻
- भारतीय अर्थव्यवस्थेबाबत वाढती चिंता
भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या वाढीचा वेग कमी होण्याची शक्यता काही विश्लेषकांनी व्यक्त केली आहे. FY26 साठी GDP वाढ 6.7% च्या आसपास राहू शकते, असा अंदाज वर्तवला जात आहे. महागाई, बेरोजगारी आणि कर्जाचा बोजा यामुळे सामान्य गुंतवणूकदारांमध्येही चिंता वाढली आहे.
⸻
- जागतिक बाजारपेठांतील नकारात्मक संकेत
जपानचा Nikkei 225, चीनचा Shanghai Composite आणि हाँगकाँगचा Hang Seng हे सर्व निर्देशांक आज मोठ्या प्रमाणात घसरले आहेत. युरोपियन बाजारातही घसरण दिसून आली. यामुळे जागतिक गुंतवणूकदारांची मानसिकता नकारात्मक झाली आणि त्याचा भारतीय शेअर बाजारावर थेट परिणाम झाला.
⸻
- गुंतवणूकदारांमध्ये मानसिक घबराट
या सर्व घडामोडींमुळे सामान्य गुंतवणूकदारांमध्ये मानसिक घबराट निर्माण झाली आहे. अनेकांनी घाईघाईने समभाग विक्री केली, ज्यामुळे बाजारात आणखी घसरण झाली. सोशल मीडियावरील अफवा आणि असत्य माहितीमुळेही बाजारावर विपरित परिणाम झाला.
⸻
आजची घसरण ही अनेक घटकांचा मिळून आलेला परिणाम आहे – आंतरराष्ट्रीय व्यापार तणाव, परकीय गुंतवणूकदारांची विक्री, रुपयाचे अवमूल्यन, आयटी व मेटल क्षेत्रातील कमकुवतता, जागतिक मंदीची भीती आणि भारतीय अर्थव्यवस्थेबाबत शंका.
शेअर बाजाराची घसरण ही तात्पुरती असते. आजच्या घसरणीमागील कारणे गंभीर असली तरी भारतीय अर्थव्यवस्थेचा पाया मजबूत आहे. सरकारचे धोरण, रिझर्व्ह बँकेचे नियंत्रण आणि दीर्घकालीन आर्थिक विकासाचे संकेत लक्षात घेता, गुंतवणूकदारांनी संयम बाळगून रणनीतीने पुढे जायला हवे.
